به گزارش آستان‌خبر؛ موسی بن جعفر، مشهور به امام موسی کاظم، هفتمین پیشوای شیعیان دوازده‌امامی، در سال ۱۲۸ هجری قمری، همزمان با آغاز قیام ابومسلم خراسانی، در مدینه به دنیا آمد؛ دوره‌ای پرتلاطم در تاریخ خلافت اسلامی. وی در سال ۱۴۸ق، پس از شهادت پدرش امام جعفر صادق، رهبری شیعیان را بر عهده گرفت؛ امامت او ۳۵ سال به طول انجامید، دوره‌ای که با خلافت چهار تن از خلفای عباسی، از جمله هارون‌الرشید، همزمان بود.

در بخش عمده‌ای از امامت، امام موسی کاظم تحت فشار و مراقبت دستگاه خلافت عباسی قرار داشت. چندین بار توسط خلفای عباسی، به‌ویژه مهدی و هارون، بازداشت شد و نهایتاً در سال ۱۸۳ق، در زندان سِندی بن شاهک در بغداد درگذشت. منابع شیعه، علت مرگ او را شهادت دانسته‌اند.

امام کاظم علیه السلام در برابر خلافت عباسی، رویکردی مبتنی بر تقیه را در پیش گرفت و شیعیان خود را نیز به رعایت این اصل فرا خواند. به همین دلیل، موضع‌گیری مستقیم و صریحی از او علیه خلفا یا قیام‌های علوی، مانند قیام شهید فخ، در منابع ثبت نشده است.

با این حال، وی در محافل گفت‌وگو و مناظره، از جمله در برخورد با خلفا و دانشمندان غیرمسلمان، در تلاش بود تا مشروعیت خلافت عباسی را به چالش بکشد.

منابع روایی اسلامی گفت‌وگوهایی از امام موسی کاظم با عالمان یهودی و مسیحی نقل کرده‌اند. در کتاب «مسند الامام الکاظم» بیش از سه هزار حدیث از او گرد آمده است که برخی از آن‌ها توسط اصحاب مورد اعتماد نقل شده‌اند.

امام کاظم برای حفظ ارتباط با شیعیان در نقاط مختلف، شبکه‌ای از نمایندگان را ایجاد کرد که به “سازمان وکالت” شهرت یافت. این ساختار در دوره‌های بعد نیز نقشی کلیدی در تداوم ارتباط میان امامان و پیروانشان ایفا کرد.

حیات و امامت امام موسی کاظم، با دوره‌ای از انشعابات داخلی در میان شیعیان نیز همزمان بود. در آغاز امامت او، فرقه‌هایی چون اسماعیلیه، فطحیه و ناووسیه پدید آمدند؛ پس از درگذشت او نیز گروهی از پیروانش به واقفیه شهرت یافتند که بر مرگ او توقف کردند.

منابع شیعه و سنی، امام موسی کاظم را به‌سبب علم، عبادت، حلم و بخشندگی‌اش ستوده‌اند. او با لقب‌هایی چون «کاظم» (فرونشاننده خشم) و «عبد صالح» شناخته می‌شود. بسیاری از علمای اهل سنت نیز نسبت به شخصیت علمی و معنوی او احترام قائل بوده و به زیارت آرامگاهش می‌رفته‌اند.

مزار او در منطقه کاظمین، در شمال بغداد، در کنار آرامگاه نوه‌اش امام محمد تقی (ع)، به حرم کاظمین معروف است؛ زیارتگاهی پرآوازه در جهان اسلام که هرساله میزبان هزاران زائر است.

انتهای خبر/۴۲۰۰